تورتیکولی (torticollis) یکی از بیماری‌هایی است که در عضلات گردن به وجود آمده و باعث این موضوع خواهد شد که گردن بیمار به سمت پایین متمایل شده یا کج شود. تورتیکولی به صورت متداول در نوزادان و به صورت مادر زادی دیده می‌شود.عضله‌ای به نام استرنوکلئیدوماستوئید در گردن وجود دارد که در دو طرف گردن قرار داشته و از پشت گوش تا استخوان نزدیک به یقه ادامه دارد. در بیماران مبتلا به تورتیکولی، این عضله از یک طرف کوتاه‌تر بوده و همین موضوع باعث کشیده شدن گردن و کج شدن آن می‌شود.

کوتاه شدن این عضله می‌تواند به دلیل گرفتگی رحم در هنگام بارداری مادر بوده و یا وجود شرایط غیر طبیعی در جنین، باعث ایجاد کجی گردن شود. سر نوزاد بسیار آسیب پذیر بوده و وارد شدن فشار کوچکی به آن می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند تورتیکولی شود.این بیماری حرکت سر را محدود خواهد کرد. یعنی بیمار نمی‌تواند به درستی سر خود را خم کرده و یا بچرخاند. در این بیماری تعادل گردن از بین رفته و باعث بالا رفتن شانه خواهد شد. اگر برای درمان این بیماری در همان روزهای اول اقدام نکنید، می‌تواند باعث ایجاد فیبروز عضلات گردن شده و با افزایش سن، حرکات سر و گردن به تدریج کاهش پیدا می‌کند.

علت تورتیکولی

همانطور که در ابتدا به این موضوع اشاره کردیم، این بیماری بیشتر در نوزادان دیده شده و به صورت مادرزادی ایجاد می‌شود. دلایل زیادی برای ابتلا به تورتیکولی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها، موارد زیر است:

فرضیه بسیار قوی که در رابطه با کجی گردن وجود دارد این است که به دلیل وجود محدودیت در داخل رحم مادر، تحرک سر محدود خواهد شد و این باعث انقباضات گردن شده و نهایتا بیماری تورتیکولی به وجود خواهد آمد.شدت این مشکل به مدت زمانی بستگی دارد که نوزاد قبل از تولد در رحم بی حرکت بماند. همچنین روش زایمان تاثیر خیلی زیادی در شدت کجی گردن نوزاد خواهد داشت.

علائم تورتیکولی یا کجی گردن

در هفته‌های اول تولد نوزاد (بین بازه ۶ تا ۸ هفتگی) او نمی‌تواند گردن خود را به صورت خودکار نگه دارد. این دلیلی است برای اینکه والدین نتوانند در این مدت متوجه مشکل نوزاد شوند. بعد از زمانی که او توانست گردن خود را کنترل کند، در صورت ابتلا به کجی گردن می‌توان علائم زیر را در او مشاهده کرد:

فیزیوتراپی تورتیکولی

اینکه در زمان مناسب برای درمان تورتیکولی اقدام کنید، خیلی مهم است. عضلات کودک در ابتدای تولد خیلی راحت‌تر تغییر خواهند کرد. این دلیلی است که شما باید به سرعت برای فیزیوتراپی تورتیکولی اقدام کنید.البته به صورت معمول پزشک ابتدا به شما پیشنهاد می‌دهد که در منزل تعدادی از تمرینات کششی را برای کودک خود انجام دهید. در ادامه برای بهبود بیشتر وضعیت، سراغ تمرینات فیزیوتراپی خواهد رفت. این تمرینات کمک می‌کند تا عضله کوتاه، بلند شده و همچنین عضله طرف مقابل تقویت شود.همکاری والدین برای درمان این بیماری اهمیت خیلی بالایی دارد. برای مثال مادر باید سعی کند تا کودک از سمتی شیر بخورد که دچار مشکل است. این کار یک تمرین کششی است که می‌تواند باعث بهبود کجی گردن شود.